Ella Wheeler Wilcox

Πικρή Αλήθεια

Υπάρχει μια πικρή αλήθεια στη ζωή, που ανακάλυψα
ταξιδεύοντας ανατολικά και δυτικά.
Οι μόνοι που πραγματικά πληγώνουμε
είναι αυτοί που αγαπάμε περισσότερο.

Κολακεύουμε όσους γνωρίζουμε ελάχιστα
Ευχαριστούμε τον περαστικό επισκέπτη
Ενώ χτυπάμε απερίσκεπτα
όσους μας αγαπούν περισσότερο.

Calidasa (Ινδός ποιητής)

Χαιρετισμός στην Αυγή

Κοίταξε τούτη τη μέρα!

γιατί είναι ζωή,

η ίδια η ζωή της ζωής.

Στο σύντομο πέρασμά της

κείτονται όλες οι αλήθειες

κι οι πραγματικότητές μας.

Η ευτυχία της νιότης

η δόξα της δράσης

η χαρά για κάθε επίτευγμα.

Γιατί το χτές

δεν είναι παρά ένα όνειρο

και τ’ αύριο, μόνο ένα όραμα.

Ενώ το σήμερα που τόζησες όμορφα, κάνει το χτές όραμα ευτυχίας.

Και το κάθε αύριο ένα όραμα ελπίδας.

Φρόντιζέ τη λοιπόν καλά τούτη τη μέρα!

Τούτος είν’ ο χαιρετισμός στην Αυγή.

Charles Bukowski

Γραφές δακτύλων

αν δε βγει από μέσα σου με ορμή
σε πείσμα όλων
μην το κάνεις
αν δεν έρθει απρόσκλητο απ’ την καρδιά
κι από το μυαλό
κι από το στόμα
κι από τα σωθικά σου
μην το κάνεις

……………………….

κάντο μονάχα όταν νιώσεις
πως αν δεν το κάνεις
θα τρελαθείς
θ’ αυτοκτονήσεις
ή θα σκοτώσεις
αλλιώς μην το κάνεις

αν δε νιώσεις πως ο ήλιος σου
καίει μέσα σου τα σπλάχνα
μην το κάνεις

όταν στ’ αλήθεια έρθει η ώρα
κι έχεις το χάρισμα
θα γίνει από μόνο του
και θα συνεχίσει να γίνεται
ώσπου να σβήσει
ή να σβήσεις
άλλος τρόπος δεν υπάρχει
δεν υπάρχει
δεν υπήρξε ποτέ

Charles Bukowski, Να περιφέρεσαι στην τρέλα, αναζητώντας τη λέξη, τον στίχο, τη ζωή, εκδόσεις Ηλέκτρα, μτφρ. Σώτη Τριανταφύλλου

Toni Frissell

Γεννήθηκα άνθρωπος

Δεν γνωρίζω τι σημαίνει αμαρτία
τρωτός, επιρρεπής, μικρός,
θνητός και θαρραλέος

Δεν ζήτησα σκάλες εξαγνισμού
γεννήθηκα άνθρωπος
με ασπίδες και βέλη
ξυπόλητος και γυμνός

Δεν ζήτησα συγχώρεση
γεννήθηκα άνθρωπος
με σκέψη και συνείδηση
γι’ αυτό και υπεύθυνος

Δεν ζήτησα σκλαβιά
γεννήθηκα άνθρωπος
πόδια χωρίς αλυσίδες
πνεύμα χωρίς φυλακή

Δεν ζήτησα υποτέλεια
γεννήθηκα άνθρωπος
να ζω ελεύθερα μαζί σας
δεν γεννήθηκα φρουρός

Δεν ζήτησα κόλακες
γεννήθηκα άνθρωπος
σε αυλές που παίζουνε παιδιά
σε γειτονιές μικρές

Δεν κάνω θαύματα
γεννήθηκα άνθρωπος
δεν ζήτησα παρά μόνο ελπίδα

Γιατί γεννήθηκα άνθρωπος
Γενναίος και θαυμαστός
Κι όχι θεός

John Donne

No man is an island

No man is an island, entire of itself

every man is a piece of the continent, a part of the main

if a clod be washed away by the sea,

Europe is the less, as well as if a promontory were,

as well as if a manor of thy friends or of thine own were

any man's death diminishes me, because I am involved in mankind

and therefore never send to know for whom the bell tolls

it tolls for thee.   

Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί, ακέριος μοναχός του.

Κάθε άνθρωπος είναι ένα κομμάτι ηπείρου, ένα μέρος στεριάς.

Αν η θάλασσα ξεπλύνει ένα σβόλο χώμα,

η Ευρώπη γίνεται μικρότερη. Όπως κι αν ξεπλύνει ένα ακρωτήρι

ή ένα σπίτι φίλων σου ή δικό σου.

Κάθε ανθρώπου ο θάνατος λιγοστεύει εμένα τον ίδιο, γιατί είμαι ένα

με την Ανθρωπότητα.

Κι έτσι ποτέ σου μη στέλνεις να ρωτήσεις για ποιον χτυπά η καμπάνα.

Χτυπάει για σένα.

Ραιυμόν Κενώ

Για μια ποιητική τέχνη

Αχ θεούλη μου, τι ωραία που θα ’ταν να ’γραφα ένα ποιηματάκι

Μπα! Να ένα που περνάει τώρα δα από μπροστά μου

Ψιτ ψιτ ψιτ
Έλα εδώ χρυσό μου να σε εμπλέξω
Στο ίδιο περιδέραιο με τ’ άλλα μου ποιήματα

Έλα εδώ να σε εμπήξω

Στο οικοδόμημα των Απάντων μου

Έλα εδώ να σε εμπαταδώσω

Και να σε ενομοιοκαταλήξω

Και να σε ερρυθμολογήσω

Και να σε ελλυρικοποιήσω

Και να σε εμπηγασεύσω

Και να σε ενστιχώσω

Και να σε εμπεζολογήσω

Να πάρει η ευχή

Την κοπάνησε

Λεξιλόγιο:

εμπαταδίνω: λέξη ανύπαρκτη, φτιαγμένη από τον μεταφραστή κατ’ αναλογία προς τη λέξη του πρωτότυπου.

ενομοιοκαταλήγω: καθιστώ κάτι ομοιοκατάληκτο.

ερρυθμολογώ: βάζω κάτι σε ρυθμό.

ελλυρικοποιώ: δίνω σε κάτι λυρική υπόσταση.

εμπηγασεύω: βάζω φτερά για να πετάξω όπως ο Πήγασος.

ενστιχώνω: διατάσσω κάτι σε στίχο.

εμπεζολογώ: καθιστώ κάτι πεζόμορφο.

Τα ρήματα αυτά τα έχει κατασκευάσει ο Κενώ.

Στα κείμενα του Κενώ το φανταστικό παιχνίδι, οι εικόνες του ασύνειδου και η αίσθηση της ειρωνείας συναιρούνται σε μιαν ακραία έκφραση που αποτελεί ένα είδος ερμηνείας του κόσμου βασισμένης σε γλωσσικές παραμέτρους. Η γλώσσα και η ελευθερία της γλώσσας ταυτίζονται με τη δημιουργία, και το έργο του Κενώ γίνεται χαρακτηριστικό ορισμένων από τις πλέον πρωτοποριακές λογοτεχνικές αναζητήσεις του αιώνα.

Το ποίημα Για μια ποιητική τέχνη που, όπως δείχνει ο τίτλος έχει ως θέμα την ίδια την ποίηση, μπορεί να διαβαστεί ως ένα σαρκαστικό σχόλιο για την έννοια της ποιητικής έμπνευσης. Περιγράφοντας μιαν αποτυχημένη απόπειρα συγγραφής ενός ποιήματος ο Κενώ φαίνεται να σατιρίζει το κίνητρο της ποιητικής πράξης, το οποίο φαίνεται να εντοπίζει όχι σε κάποιο εξωτερικό ερέθισμα αλλά στο ίδιο το συναισθηματικό πεδίο της τέχνης, σε μια περιοχή ανάμεσα στην ποιητική φιλοδοξία και την ποιητική ματαιοδοξία. Ο πρώτος στίχος φαίνεται να παρωδεί τη συνήθεια των αρχαίων ποιητών να επικαλούνται, για να γράψουν τα ποιήματά τους, τη βοήθεια της Μούσας, δηλαδή του Θεού· πράγμα που το υποδηλώνει και η παρουσία του ρήματος εμπηγασεύω, με την αναφορά του στο μυθικό φτερωτό άλογο που συνδεόταν με τις Μούσες και είχε κι αυτό ως κατοικία του τον Ελικώνα.

Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

Σονέτο XVIII

Να σε συγκρίνω με μια μέρα θερινή;

Εσύ υπερέχεις σε απαλότητα και χάρη∙

λυγίζει αέρας τα τριαντάφυλλα του Μάη

και δεν κρατούν τα καλοκαίρια μας πολύ. 

Άλλοτε καίει πολύ των ουρανών η φλόγα,

θαμπώνεται άλλοτε η ολόχρυσή τους όψη∙

τ’ όμορφο κάποτε χάνει την ομορφιά του

απ’ την πορεία της φύσης είτε από την τύχη.

Μα το δικό σου αιώνιο θέρος δε θα σβήσει,

της ομορφιάς την κατοχή δε θα τη χάσεις,

κι ο Χάρος δεν θα καυχηθεί πως μπήκες στη σκιά του∙

θα λάμπεις πάντα εσύ μέσα σ’ αιώνιους στίχους!

Όσο θα βλέπουν μάτια κι άνθρωποι αναπνέουν,

οι στίχοι αυτοί θα ζουν κι εσύ θα ζεις μαζί τους.

Μια από τις περιφημότερες συλλογές σονέτων είναι η συλλογή των εκατόν πενήντα τεσσάρων σονέτων του Σαίξπηρ, που τυπώθηκε το 1609. Ο απαισιόδοξος τόνος τους εκφράζει αισθήματα που περιγράφονται με αντικειμενικότερο τρόπο στον Άμλετ και στις μεταγενέστερες τραγωδίες του συγγραφέα αποκαλύπτοντας έναν Σαίξπηρ αρκετά διαφορετικό από τον επιτυχή άνθρωπο του θεάτρου, ο οποίος αναδύεται μέσα από τις σωζόμενες βιογραφικές του μαρτυρίες. Μοτίβα κοινότοπα, από εκείνα που αφθονούν στους πολυάριθμους Ευρωπαίους λυρικούς ποιητές της εποχής (οι οποίοι εμπνέονται, άμεσα ή έμμεσα, από την ερωτική ποίηση του Πετράρχα), υπάρχουν στα σαιξπηρικά σονέτα. Τα περισσότερα όμως από αυτά διακρίνονται από τα ερωτικά ποιήματα της εποχής χάρη στη διαύγεια της έκφρασης και στο βάθος και την ένταση της βιωμένης εμπειρίας, την οποία αναπαράγουν με τέτοιο τρόπο, ώστε τα σονέτα να θεωρούνται κυρίως τα ποιήματα εκείνα με τα οποία ο Σαίξπηρ αποτυπώνει τα προσωπικότερα αισθήματά του. Έτσι, στο παραπάνω σονέτο το συνηθισμένο μοτίβο της αθανασίας, που εξασφαλίζει σ’ ένα πρόσωπο η απεικόνιση του σ’ ένα ποίημα, δεν ενοχλεί καθόλου, καθώς η φρεσκάδα και η λεπτότητα του συναισθήματος διαποτίζουν όλη την έκταση των στίχων.

Βισλάβα Συμπόρσκα

Τέσσερις το πρωί

Η ώρα της νύχτας μέσα στη μέρα.

Η ώρα του γυρίσματος από πλευρό σε πλευρό.

Η ώρα για τους μεσόκοπους.

Η καθαρή ώρα για το λάλημα των πετεινών.

Η ώρα που μας απαρνιέται η γη.

Η ώρα των σταγόνων από σβησμένα άστρα.

Η ώρα του «τι κι αν μετά από μας δεν υπάρχει τίποτα».

Μια άδεια ώρα.
Άχαρη, στείρα.

Απ’ όλες τις ώρες η χειρότερη.

Κανένας δεν είναι στα καλά του στις τέσσερις το πρωί.

Κι αν άσπρα μυρμήγκια νιώθουν ωραία στις τέσσερις το πρωί
- ας συγχαρούμε τα μυρμήγκια. Κι ας γίνει πέντε η ώρα

αν σκοπεύουμε να συνεχίσουμε να ζούμε.

Απομακρυσμένη από τη σχετική απαισιοδοξία των παλαιότερων στίχων της η Συμπόρσκα καλλιέργησε μια ποίηση στην οποία ο υπαρξιακός προβληματισμός χρωματίζεται από μια ρεαλιστική διάσταση προερχόμενη κυρίως από την επίγνωση της φθοράς του ανθρώπινου σώματος. Ωστόσο, η σκοτεινή της διάθεση μετριάζεται από ένα διακριτικό χιούμορ, το οποίο αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία της φωνής της. Όπως λέει η ίδια η Συμπόρσκα μιλώντας για τον τρόπο με τον οποίο γράφει τα ποιήματά της, «δανείζεται λέξεις που βαραίνουν από πάθος κι έπειτα προσπαθεί να τις κάνει να φαίνονται ελαφρές».

Η προσπάθεια αυτή γίνεται ορατή στο ποίημα Τέσσερις το πρωί. Η χρονική στιγμή της μετάβασης από τη νύχτα στη μέρα χρησιμοποιείται εδώ με έναν αντίρροπο συμβολισμό: για να εικονογραφήσει μιαν αντίστροφη ψυχολογική μετάπτωση από τη φωτεινή στη σκοτεινή διάθεση· ακριβέστερα, για να εκφράσει την αγωνία μιας αίσθησης ανάμεσα στην ύπαρξη και την ανυπαρξία, αίσθησης ανάλογης μ’ εκείνην την οποία νιώθει κανείς τη στιγμή μιας ξαφνικής μεσονύχτιας αφύπνισης. Εντούτοις η βαριά ατμόσφαιρα που οικοδομείται κατά την πρόοδο του ποιήματος ανατρέπεται -ή διασκεδάζεται- από την απροσδόκητη αναφορά των τριών τελευταίων στίχων, η οποία με την παιγνιώδη νότα της αναδεικνύει τη χιουμοριστική αντιμετώπιση της ζωής ως ένα είδος ανακουφιστικού αντίβαρου.

Μίροσλαβ Χόλουμπ

Η πόρτα

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

     Μπορεί απ’ έξω εκεί να στέκει

     ένα δέντρο, ένα δάσος,

     ένας κήπος,

     ή μια πόλη μαγική.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

     Μπορεί να είναι το σκυλί που ψαχουλεύει.

     Μπορεί να δεις κάποια μορφή,
     ή ένα μάτι,
     ή την εικόνα

                       μιας εικόνας.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

     Αν είναι η καταχνιά
     θα καθαρίσει.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

     Κι αν είναι μόνο η σκοτεινιά

     που θορυβεί

     κι αν είναι μόνο

     κούφιος άνεμος

     κι αν

           τίποτα

                    δεν είναι

έξω εκεί,
πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

Τουλάχιστο

θα γίνει

κάποιο

ρεύμα.

Η ποιητική ευαισθησία του Χόλουμπ, που είναι σπουδαίος παθολόγος αναισθησιολόγος, είναι εμφανώς διαπλασμένη από την επιστημονική του διαμόρφωση. Τα ποιήματά του διακρίνονται από ένα αναλυτικό στοιχείο που αντλεί την ποιητικότητά του από μιαν ιδιότυπη ειρωνική διάθεση. Η γοητεία των ποιημάτων αυτών βρίσκεται στην ένταση που τους προσδίδει η διαρκής αλλά τελικά αναποφάσιστη διακύμανση του συναισθήματος ανάμεσα στην κατάφαση και τη ματαιότητα της ζωής. Το ποίημα Η πόρτα είναι χαρακτηριστικό αυτής της διάθεσης. Το αίσθημα του εγκλεισμού και της ανίας που εκφράζει, και η διαφαινόμενη αδυνατότητα εξόδου σε μια λυτρωτική κατάσταση, υποβάλλουν με ενάργεια τη διάσταση που ο ποιητής νιώθει να υπάρχει ανάμεσα στην ανθρώπινη επιθυμία και την ανθρώπινη πραγματικότητα.

Ράινερ Μαρία Ρίλκε

Σβήσε τα μάτια μου…

Σβήσε τα μάτια μου· μπορώ να σε κοιτάζω,

τ’ αυτιά μου σφράγισε τα, να σ’ ακούω μπορώ.

Χωρίς τα πόδια μου μπορώ να ’ρθω σ’ εσένα,

και δίχως στόμα, θα μπορώ να σε παρακαλώ.

Κόψε τα χέρια μου, θα σε σφιχταγκαλιάζω,

σαν να ήταν χέρια, όμοια καλά, με την καρδιά.

Σταμάτησέ μου την καρδιά, και θα καρδιοχτυπώ

                                                    με το κεφάλι.

Κι αν κάμεις το κεφάλι μου σύντριμμα, στάχτη, εγώ

μέσα στο αίμα μου θα σ’ έχω πάλι.

Ο έρωτας, που απ’ όλες τις εμπειρίες του ανθρώπου είναι ίσως η μόνη που μπορεί να τον οδηγήσει πέρα από τα όριά του, νοθεύεται από την επιθυμία του ερωτευμένου να κάνει δικό του το αγαπημένο πρόσωπο. Γι’ αυτό ο Ρίλκε θεωρεί υψηλότερη μορφή του έρωτα εκείνη την οποία βρίσκει στις μεγάλες ηρωίδες της αγάπης, στις γυναίκες που έχουν εγκαταλειφθεί από τον αγαπημένο τους και που έχουν καθαγιαστεί από την καθαρότητα της ερωτικής τους φλόγας.

Το Σβήσε τα μάτια μου... περιέχει μιαν έκφραση αυτής της καθαρότητας. Ο άνθρωπος που μιλάει στο ποίημα θα μπορούσε να είναι μια από τις παραπάνω ηρωίδες (λ.χ. η Αριάδνη ή η Διδώ), αλλά και κάθε πρόσωπο που νιώθει ότι ο έρωτας δεν εξαρτάται από το αίσθημα της ανταπόδοσης, αλλά είναι μια υπέρτατη δύναμη που ωθεί τον άνθρωπο να υπερβεί τον εαυτό του.

Πωλ Ελυάρ

Να κοιμάσαι

Να κοιμάσαι
με τον ήλιο στο ένα μάτι και με το φεγγάρι στο άλλο
μ’ έναν έρωτα στο στόμα κι ένα ωραίο πουλί μέσ’ στα

     μαλλιά

στολισμένη σαν τους κάμπους, σαν τα δάση, σαν τη θάλασσα
στολισμένη και πεντάμορφη σαν το γύρο του κόσμου.

Να φεύγεις και να χάνεσαι

μέσ’ απ’ τους κλώνους των καπνών και τους καρπούς του

     ανέμου

πόδια πέτρινα με κάλτσες άμμου

γερά πιασμένη από του ποταμού τους μυώνες

και μιαν έγνοια, τη στερνή, στην καινούρια σου όψη επάνω.

Από τις πλέον προβεβλημένες του υπερρεαλιστικού κινήματος, όμως με τάσεις αποκλίνουσες από την υπερρεαλιστική γραμμή προς μιαν αισθητικότερη κατεύθυνση, η ποίηση του Ελυάρ, κατά βάθος μελαγχολική, παρά τις λυρικές της εξάρσεις, διακατέχεται από το αίσθημα ότι ο έρωτας είναι το κύριο αντιστάθμισμα της απελπισίας. Το Να κοιμάσαι αναπαράγει μιαν απτή και ταυτόχρονα φευγαλέα στιγμή ερωτικής ευδαιμονίας, που αντλεί την υποβλητικότητά της από τη δροσερή της εικονογραφία, η οποία ανανεώνει ουσιωδώς τη ρητορική της ερωτικής ποίησης. Η υπερρεαλιστική καταγωγή ορισμένων εικόνων είναι εμφανής. Όμως ο Ελυάρ συνδυάζει το άλογο στοιχείο με το συμβολιστικό, σε μιαν έκφραση που οφείλει τη δραστικότητά της στη λεπτή τους ισορροπία.

Τσέζαρε Παβέζε

Ο θάνατος θά ’ρθει

Ο θάνατος θά ’ρθει και θα’ χει τα μάτια σου -

αυτός ο θάνατος που μας συντροφεύει

απ’ το πρωί ως το βράδυ, άγρυπνος,

κρυφός, σαν μια παλιά τύψη

ή μια παράλογη συνήθεια. Τα μάτια σου

θα ’ναι μια άδεια λέξη,

κραυγή που έσβησε, σιωπή.

Έτσι τα βλέπεις κάθε πρωινό

όταν μονάχη σκύβεις

στον καθρέφτη. Ω αγαπημένη ελπίδα,

αυτή τη μέρα θα μάθουμε κι εμείς

πως είσαι η ζωή κι είσαι το τίποτα.

Για όλους ο θάνατος έχει ένα βλέμμα.

Ο θάνατος θά ’ρθει και θα’ χει τα μάτια σου.

Θα ’ναι σαν ν’ αφήνεις μια συνήθεια,

σαν ν’ αντικρίζεις μέσα στον καθρέφτη

να αναδύεται ένα πρόσωπο νεκρό,

σαν ν’ ακούς ένα κλεισμένο στόμα.

Θα κατεβούμε στην άβυσσο βουβοί.

Το Ο θάνατος θα ’ρθει -ένα από τα τελευταία ποιήματα του Παβέζε- είναι σχεδόν προαναγγελτικό του εθελούσιου πρόωρου θανάτου του. Η γυναίκα (ονειρεμένη, επιθυμητή, κατακτημένη) θα παραμείνει για τον Παβέζε κάτι το ανεξιχνίαστο. Πηγή λύτρωσης και ταυτόχρονα φορέας της καταστροφής, φαίνεται ν’ απεικονίζεται στο ποίημα αυτό περισσότερο ως αντικείμενο ενός φυσικού βασάνου, από τον οποίο ο ποιητής δεν μπορεί ν’ απαλλαγεί παρά μόνο με την καταβύθιση στο απόλυτο σκοτάδι. Το θέμα έρωτας-θάνατος εμφανίζεται εδώ με την πλέον άμεση διατύπωση, απογυμνωμένο από μυθικές ή ιστορικές επιστρωματώσεις.

Αντρέ Μπρετόν

Τα γραπτά φεύγουν

Το ατλάζι[1] των φύλλων που γυρίζει κανείς στα βιβλία σχηματίζει

       μια γυναίκα τόσο ωραία

που όταν δεν διαβάζει κανείς την ατενίζει με λύπη

χωρίς να τολμά να της μιλήσει χωρίς να τολμά να της πει πως

       είναι τόσο ωραία

που αυτό που πρόκειται να μάθουμε δεν έχει τιμή
Αυτή η γυναίκα περνά ανεπαισθήτως μέσα σε θρόισμα λουλουδιών
καμιά φορά στρέφεται μέσα στις τυπωμένες εποχές
και ζητά την ώρα ή καμώνεται πως κοιτάζει τα κοσμήματα

       κατάματα

όπως δεν κάνουν τ’ αληθινά πλάσματα
Και ο κόσμος πεθαίνει ένα ρήγμα δημιουργείται στα δακτυλίδια

       του αέρος

ένα σχίσμα στην θέση της καρδιάς
Οι πρωινές εφημερίδες φέρνουν αοιδούς των οποίων η φωνή έχει
το χρώμα της άμμου πάνω σε ακτές απαλές και κινδυνώδεις
και καμιά φορά οι βραδινές αφήνουν να περάσουν κάτι πολύ νέα
κοριτσάκια που οδηγούν θηρία αλυσοδεμένα
Μα το πιο ωραίο είναι στα ενδιάμεσα διαστήματα ορισμένων

      γραμμάτων

όπου χέρια πιο λευκά από το κέρας των αστεριών το μεσημέρι

      αφανίζουν μια φωλιά λευκών χελιδονιών

για να βρέχει πάντοτε

Τόσο χαμηλά τόσο χαμηλά που τα φτερά δεν μπορούνε πια να

       σμίξουν

Χέρια απ’ όπου ανεβαίνει κανείς σε μπράτσα τόσο ελαφρά που η άχνα

       των λιβαδιών στα χαριτωμένα της κυματιστά περιπλέγματα πάνω
       από τις λίμνες είναι ο ατελής τους καθρέφτης

μπράτσα που δεν εναρθρώνονται με τίποτε άλλο παρά με τον

      εξαιρετικό κίνδυνο ενός σώματος καμωμένου για τον έρωτα

του οποίου η κοιλιά καλεί τους στεναγμούς που ξέφυγαν από

      θάμνους γιομάτους πέπλους

και που δεν έχει τίποτε το εγκόσμιο εκτός από την αχανή παγωμένη

       αλήθεια των ελκήθρων των βλεμμάτων επί της κατάλευκης
       εκτάσεως

αυτού που δεν θα ξαναδώ πια
εξαιτίας ενός θαυμαστού ματόδεσμου
που φορώ στο παιχνίδι της τυφλόμυγας των τραυμάτων

---

[1] ατλάζι: μεταξωτό ύφασμα.

Αλμπέρ Σαμαίν

Ελένη

Της μάχης πλέει αχνός στη βραδιασμένη μέρα...

Κι έξω απ’ τα τείχη η Αργείτισσα κι απ’ τα παλάτια

μακριά - πάει προς το κόκκινο ποτάμι πέρα

πατώντας ξαπλωτά κορμιά ή κορμιών κομμάτια.

Φέγγουν των Αχαιών φωτιές στο θαμπόν αέρα·

στ’ άρματα δίπλα χλιμιντρούν τ’ αθάνατα άτια...

Μόνη, του μακελειού διαβάτρα η λευκοχέρα,

το χέρι της περνά με φρίκη εμπρός στα μάτια.

Τη δείχνει θεία με τη στερνή φεγγοβολιά της

η μέρα· - απ’ τα κρυφά τα πέπλα, που ανεμίζει,

μια ανίκητη μυρωδιά αγάπης αναβρύζει.

Προς τα γυμνά της πόδια οι βαριοπληγωμένοι

σέρνοντας στους αγκώνες, τα χρυσά μαλλιά της

αγγίζουν - και πεθαίνουν παρηγορημένοι.

Δοκίμια Νεοελληνικής Γλώσσας Γ΄ Λυκείου

1. Ανθρώπινα Δικαιώματα:

Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Σεβασμός της διαφορετικότητας

Όλα τα δικαιώματα για όλους

2. Ισότητα - Μειονότητα - Ρατσισμός:

Υπάρχει Δημογραφικό Πρόβλημα;

Οι Μετανάστες

3. Διαφήμιση - Μ.Μ.Ε.:

Σιγά μην τους τα δώσω...

Τα Όρια της Κατανάλωσης

4. Πολιτική - Πολιτικοποίηση:

Η Πολιτική Αρετή

5. Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελλάδα:

Η οικοδόμηση της ταυτότητας του Ευρωπαίου πολίτη

Κοινωνική αλλαγή για συνεργασία και συνύπαρξη των λαών

Η Ενωμένη Ευρώπη

6. Δημοκρατία:

Η Δημοκρατία σε δοκιμασία και κρίση

Επίκληση των αξιών της δημοκρατίας

Δημοκρατικό έλλειμμα

7. Επιστήμη - Τεχνολογία:

Επιστήμη και επιστήμονες

Η Ευθύνη του Επιστήμονα

Ο Αιώνας της Βιοτεχνολογίας

Προβλήματα και επιστήμη

8. Κοινωνικότητα - Κοινωνικοποίηση:

Η κοινωνική ζωή

Η κοινωνικοποίηση

Εμείς και οι άλλοι

Η κοινωνική αδιαφορία

Κοινωνικός ή ακοινώνητος

9. Αθλητισμός - Χουλιγκανισμός:

Ομαδικά σχολικά αθλήματα

Οπαδός ή φίλαθλος

Η σημασία του αθλητισμού

Η αθλητική ιδέα

Η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού

10. Πολιτισμός:

Η πολιτιστική φιλοσοφία

Πολιτισμός υπό αμφισβήτηση

Η ενότητα του ευρωπαϊκού πολιτισμού

11. Ισοτιμία των δύο φύλων:

Χωρίς τις Γυναίκες;

Η Γυναίκα Μάνατζερ

12. Εξουσία:

Η γλώσσα της εξουσίας

13. Παιδεία - Εκπαίδευση:

Η ανθρωπιστική παιδεία

Το περιεχόμενο μιας σύγχρονης ανθρωπιστικής εκπαίδευσης

Το σημερινό σχολείο

Το σχολείο που σε κάνει άνθρωπο

Η κριτική σκέψη και η αναγκαιότητά της

Ο Παιδαγωγικός Έρωτας είναι πάντα υπαρκτός και δημιουργικός!

Απαξιώνοντας ένα δικαίωμά μας

Αυτομόρφωση

14. Παράδοση:

Η σημασία μιας παράδοσης στον καιρό μας

Το παρελθόν και ο σύγχρονος άνθρωπος

Προοδοπληξία - Προγονοπληξία

Παράδοση και σύγχρονη εποχή

Παράδοση

15. Άνθρωπος - Ανθρωπισμός:

Το Ανθρωπιστικό Ιδανικό

Ο κοινωνισμός του ανθρωπισμού

Η ανθρωπιά

Ανθρωπισμός

16. Πνευματικός άνθρωπος:

"Ο Βασιλιάς είναι Γυμνός"

Ο ρόλος των διανοουμένων της εποχής μας

Πνευματικοί Άνθρωποι

Ο Πνευματικός Άνθρωπος

17. Εθνικισμός - Σοβινισμός:

Ολοκληρωτικά καθεστώτα

18. Πατριωτισμός - Φιλοπατρία:

Η εθνική μας υπόσταση

19. Ελευθερία:

Ελευθερία

20. Δάσκαλος - Μαθητής:

Ο Δάσκαλος

Το έργο του Δασκάλου

Ο δάσκαλος που εμπνέει

21. Τουρισμός:

Ανθρώπινο δικαίωμα ο κοινωνικός τουρισμός

22. Φυσικό Περιβάλλον - Οικολογία:

Η Ρύπανση της Ατμόσφαιρας

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Η «αόρατη» κρίση του κλίματος

Τεχνολογία και περιβάλλον

Υποβάθμιση του Περιβάλλοντος

Δοκίμια Νεοελληνικής Γλώσσας Β΄ Λυκείου

1. Δημοσιογραφία - Δημοσιογραφική Δεοντολογία:

Δημοσιογραφία της διαβούλευσης

H διακήρυξη της αντικειμενικότητας στη δημοσιογραφική δεοντολογία

Ο μύθος της αντικειμενικότητας

2. Τύπος:

Για την ελευθερία του Τύπου

3. Βιβλίο:

Η μεγαλύτερη αρετή του βιβλίου

Το γιατρικό της αμόλυντης λογοτεχνίας

Η προσωπική τέχνη

Γράφειν

Βιβλίο και τηλεόραση

4. Μ.Μ.Ε. (Τύπος, Ραδιόφωνο, Τηλεόραση):

Το αντίδοτο στην πλήξη

Οι ειδήσεις των 8

Στρογγυλά θαρραλέα ψεύδη

Δίαυλοι… διδυμο-κρατίας

5. Διαφήμιση:

Η Προπαγάνδα και η Διαφήμιση

Διαφήμιση και παραπλάνηση

Ο Ρόλος της Διαφήμισης

6. Διαδίκτυο:

Διαδίκτυο και ισότιμη πρόσβαση στη γνώση

Η ζωή μας στην προθήκη του Ίντερνετ

Δεν χρησιμοποιώ υπολογιστή

Ο ρόλος του Internet

7. Κινητό τηλέφωνο:

Παιδιά ψηφιακής εποχής και κινητό τηλέφωνο

Έχω χρόνο και δεν έχω άνθρωπο να μιλήσω

Η γλώσσα των μηνυμάτων

8. Επάγγελμα - Εξειδίκευση:

Η επιλογή επαγγέλματος

Ο αρμονικός άνθρωπος

Εκπαίδευση και ανάγκες αγοράς εργασίας

Υπερβολές της εξειδίκευσης

9. Ανεργία:

Νέοι και ανεργία

Η καταναγκαστική εργασία

Οι συνέπειες της οκνηρίας

10. Τηλεργασία:

Εργαζόμενοι από το σπίτι

11. Ρατσισμός - Ξενοφοβία:

Ξένος ή δικός μας

Οι κακοί ξένοι

Όλα τα δικαιώματα για όλους

Το δικαίωμα στη διαφορά

12. Παιδεία - Εκπαίδευση:

Ένα Βλέμμα

Επένδυση στην παιδεία

Λεφτά - Πτυχία - Επιτυχία

13. Τέχνη:

Η Τέχνη και ο κοινωνικός ρόλος του καλλιτέχνη

Η Αποστολή της Τέχνης

Πανανθρώπινο μήνυμα τέχνης

14. Αυτογνωσία - Αυτοκριτική:

Γνώθι σαυτόν

Ο χαρακτήρας

Στοιχεία προσωπικότητας

Η επιθυμία του εφήβου για μια επιθυμητή και αποδεκτή εικόνα