Τα Νόμπελ της ελληνικής ποίησης: Γιώργος Σεφέρης - Οδυσσέας Ελύτης

https://www.youtube.com/watch?v=DNIs5djERn8

Με ένα ξεχωριστό βίντεο αφιερωμένο στους Νομπελίστες Έλληνες ποιητές, Γιώργο Σεφέρη και Οδυσσέα Ελύτη, ετοίμασε το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού μιας και ο Οκτώβριος είναι ο μήνας των βραβείων Νόμπελ.

Η Σουηδική Ακαδημία τίμησε τα ελληνικά γράμματα και τον πολιτισμό μας στο πρόσωπο του Γιώργου Σεφέρη και του Οδυσσέα Ελύτη, για πρώτη φορά στις 24 Οκτωβρίου του 1963 και δεύτερη, 16 χρόνια μετά, στις 18 Οκτωβρίου 1979, απονέμοντάς τους το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Δυο Νόμπελ για την ποίηση που υμνεί τον ελληνικό κόσμο. Με διαφορές, αλλά και ομοιότητες, με συναίσθημα, λυρισμό και αγάπη για το ελληνικό κάλλος και την παράδοση.

Λογοτεχνικά βιβλία για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940

 

Άλκη Ζέη, Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα, 2011.

 

Άλκη Ζέη, Αρβυλάκια και γόβες, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα, 2011.

 

Ελένη Πριοβόλου, Τσόκο Μπλοκ, εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα, 2010.

 

Στέλλα Βογιατζόγλου, Καβάλα σε δυο φεγγάρια, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1994.

 

Άννα Δεϊμέζη-Καλιότσου, Τα γκρίζα χρόνια: Το ημερολόγιο της Αννούλας από 24-10-1940 έως 18-10-1944, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 1996.

 

Μανώλης Κορνήλιος, Πολύ ωραίο τ' όνομά σου Ελευθερία!, εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα, 1996.

 

Μαρία Φαφαλιού, Οι σελίδες της Δάφνης 1940-41, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα, 2010.

 

Ζωρζ Σαρή, Κόκκινη κλωστή δεμένη, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2012.

 

Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, Ο καιρός της σοκολάτας, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2007.

 

Ειρήνη Μάρρα, Το άδειο μπουκάλι, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 1996.

 

Ηρώ Παπαμόσχου, Το πέτρινο σπίτι, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2000.

 

Χάρης Σακελλαρίου, Αντιστασιακά παιδικά διηγήματα, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1997.

 

Άννα Φρανκ, Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, εκδ. Μίνωας, Αθήνα, 2006.

 

Ιρέν Κοέν-Ζανκά, Το δέντρο βλέπει, εκδ. Κόκκινο, 2012.

 

Μαρούλα Κλιάφα, Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα, 2011.

 

Τζον Μπόιν, Το αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 2006.

 

Λίτσα Ψαραύτη, Το διπλό ταξίδι, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2000.

Ο Abdulrazak Gurnah νικητής του Νόμπελ Λογοτεχνίας 2021

Ο φετινός νικητής του Νόμπελ Λογοτεχνίας είναι ο συγγραφέας Abdulrazak Gurnah από την Ζανζιβάρη. Ο Αμπντουλραζάκ Γκούρνα γεννήθηκε το 1948 στη Ζανζιβάρη. Είναι Τανζανός μυθιστοριογράφος, ο οποίος γράφει στα αγγλικά και ζει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα πιο διάσημα από τα μυθιστορήματά του είναι το Paradise (1994), που βρέθηκε στη βραχεία λίστα τόσο για το βραβείο Booker όσο και για το βραβείο Whitbread, το Desertion (2005) και το By the Sea (2001), το οποίο περιήλθε σε μακρά λίστα για το Booker και στη λίστα του βραβείου λογοτεχνίας των Los Angeles Times.

Ο Γκούρνα πήγε στη Βρετανία ως φοιτητής το 1968. Η μητρική του γλώσσα ήταν τα σουαχίλι. Στο Πανεπιστήμιο του Κεντ, πήρε το διδακτορικό του, το 1982. Σήμερα είναι Καθηγητής και Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών εκεί, στο Τμήμα Αγγλικών. Το κύριο ακαδημαϊκό του ενδιαφέρον είναι η μετα-αποικιακή γραφή και οι λόγοι που σχετίζονται με την αποικιοκρατία, ειδικά αυτοί που σχετίζονται με την Αφρική, την Καραϊβική και την Ινδία. Έχει επιμεληθεί δύο τόμους Δοκίμια για την Αφρικανική Γραφή, έχει δημοσιεύσει άρθρα για μια σειρά σύγχρονων συγγραφέων, συμπεριλαμβανομένων των V. S. Naipaul, Salman Rushdie και Zoë Wicomb. Κατοικεί στο Brighton.

Στα γραπτά του Γκούρνα κυριαρχούν τα θέματα της ταυτότητας και του εκτοπισμού και πώς αυτά διαμορφώνονται από τις κληρονομιές της αποικιοκρατίας και της δουλείας. Οι φανταστικοί χαρακτήρες του Γκούρνα χτίζουν συνεχώς μια νεότερη ταυτότητα για τον εαυτό τους ώστε να ταιριάζει στο νέο τους περιβάλλον. Διαπραγματεύονται συνεχώς ανάμεσα στη νέα τους ζωή και τις προηγούμενες υπάρξεις τους.

Όλες οι αφηγήσεις του Γκούρνα βασίζονται στον καταστροφικό αντίκτυπο που έχει η μετανάστευση σε ένα νέο γεωγραφικό και κοινωνικό πλαίσιο. Ο ίδιος, όπως και οι χαρακτήρες του, γνώρισε εκτοπισμό από τη γενέτειρά του Ζανζιβάρη στα 17 του χρόνια. Η μετανάστευση και ο εκτοπισμός, είτε από την Ανατολική Αφρική στην Ευρώπη είτε εντός της Αφρικής, είναι κεντρικό θέμα σε όλα τα μυθιστορήματα του Γκούρνα. Οι χαρακτήρες των μυθιστορημάτων του ανατρέχουν στο παρελθόν τους με ανάμεικτα συναισθήματα πικρίας και ενοχής για όσα έχουν αφήσει πίσω τους. Συχνά, η μετακίνηση σε διαφορετικό μέρος συνεπάγεται για τους χαρακτήρες του Γκούρνα τη διαγραφή κάθε επαφής με τις προηγούμενες οικογένειές τους. Οι συνθήκες του εξωτερικού και του διαφορετικού, είτε ως αποτέλεσμα εθνικών, θρησκευτικών, ηθικών ή κοινωνικών διαφορών, εγγράφονται δυναμικά στο κέντρο της μυθοπλασίας του.

Φώτος Πασχαλινός

Φθινοπωρινό

Η βροχή δεν είναι για παιδιά
κι ούτε και το χιόνι για παιχνίδι
τώρα που θωρείς σα δαχτυλίδι
μια πικρία να σφίγγει την καρδιά…

- Τάχα πόσο βάσταξες κι εσύ
θύμηση παλιά του Φθινοπώρου;
(Χάσαμε την αίσθηση του χώρου
μέσα σε μιαν ώρα και μισή…)

Άτονα τα χείλη για ομιλία…
Πόσος κόπος μέσα στη βροχή
νά ’βρει λίγο φως τούτη η ψυχή
που σπαράζει από την αγωνία!

Έχει αντληθεί από την ανθολογία Η Χαμηλή Φωνή του Μανόλη Αναγνωστάκη

Άρης Αλεξάνδρου

Προαγωγή

Όλα ήταν έξοχα χτες βράδυ

τόσο που κρυσταλλώθηκε η θάλασσα στους βράχους

κ’ έγινε αλάτι

τόσο που κρυσταλλώθηκαν τα σύννεφα ψηλά στον ουρανό

κ’ έγιναν αστέρια

τόσο που κρυσταλλώθηκε δω κάτω η σιωπή μας

κ’ έγινε φιλί.

Όλα ήταν έξοχα χτες βράδυ

μόνο που ήρθαν ίσως με κάποια καθυστέρηση

όπως φτάνει στον πεσόντα

η διαταγή προαγωγής του σε υποδεκανέα.

Ευθύτης οδών, 1959