Το ιστορικό του «δυστυχώς, επτωχεύσαμεν»

Την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τον Χαρ. Τρικούπη έγιναν οι πρώτες προσπάθειες «δημοσιονομικής εξυγίανσης». Όρος που περιλάμβανε μεταξύ άλλων και την «αναμόρφωση του δημοσιονομικού και διοικητικού οργανισμού της χώρας, την εκβιομηχάνιση και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας». Μια αναμόρφωση κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των ξένων, ώστε να λυμαίνονται την ελληνική οικονομία, τον ορυκτό της πλούτο και τον ιδρώτα των εργαζομένων.

Μετά το θάνατο του Χ. Τρικούπη ακολούθησε ο καταστροφικός ελληνο-τουρκικός πόλεμος του 1897. Η κατάληξη αυτού του πολέμου ήταν η επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ), από τους ξένους και ντόπιους πιστωτές της Ελλάδας, τους λεγόμενους «ομολογιούχους».

Το ιστορικό μέχρι το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» και την επιβολή του ΔΟΕ -όπως έχει καταχωρηθεί στην ιστορία- έχει ως εξής:

— Το 1885, ο Δηλιγιάννης διαδέχτηκε στην πρωθυπουργία τον Χαρ. Τρικούπη, που είχε κυβερνήσει τη χώρα από το 1882 μέχρι το 1885. Ο Δηλιγιάννης, όμως, δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στους όρους των δανείων που είχε συνάψει για λογαριασμό του ελληνικού δημοσίου ο Χαρ. Τρικούπης.

— Ο Χαρ. Τρικούπης, που νίκησε στις εκλογές του Μάη του 1892, δεν κατάφερε κι αυτός να συνάψει νέο εξωτερικό δάνειο και παραιτήθηκε. Δημιουργήθηκε νέο κυβερνητικό σχήμα, με τους Ράλλη και Σωτηρόπουλο, οι οποίοι όμως σύντομα παραχώρησαν και πάλι τη θέση τους στον Χ. Τρικούπη.

— Το 1893 ο Χαρ. Τρικούπης, εξαιτίας της άσχημης οικονομικής κατάστασης, αναγκάστηκε να πει στη Βουλή σαν πρωθυπουργός τη φράση «κύριοι, δυστυχώς, επτωχεύσαμεν», που έμεινε ιστορική.

— Η πτώχευση της Ελλάδας σήμανε κλονισμό της δραχμής και ολοκληρωτικό μαρασμό της ελληνικής οικονομίας. Η κήρυξη της Ελλάδας σε πτώχευση έγινε με αφορμή τη βίαιη ανθελληνική εκστρατεία στο εξωτερικό, αλλά και για την επιβολή δυσβάσταχτων βαρών στις λαϊκές μάζες.

— Η ιστορία λέει επίσης ότι ο Χαρ. Τρικούπης έσπευσε στην Ευρώπη και ζήτησε δάνεια για την οικονομική στήριξη της υπερχρεωμένης ελληνικής οικονομίας. Οι κυβερνήτες και οι τραπεζίτες της Ευρώπης, παίζοντας καλά το παιχνίδι στη σκακιέρα του εμπορικού και πολιτικού μοιράσματος του κόσμου, αρνήθηκαν τη χορήγηση νέου δανείου - και φυσικά τη στήριξη που αναζήτησε σ’ αυτούς ο Τρικούπης. Έτσι, ο τελευταίος έχασε στις εκλογές του Απρίλη του 1895 και αποσύρθηκε από την πολιτική και πέθανε ένα χρόνο αργότερα (το 1896) στη Ριβιέρα της Γαλλίας.

— Στις εκλογές του 1895, τη μάχη κέρδισε ξανά ο Δηλιγιάννης, ο οποίος -με τη βοήθεια των ξένων «συμμάχων μας»- σύρθηκε σε πόλεμο με τους Τούρκους τον Απρίλη του 1897, που κατέληξε σε πανωλεθρία για τους Έλληνες.

— Πριν τα τέλη Απρίλη του 1897, ανέλαβε πρωθυπουργός ο Ράλλης, τον οποίο διαδέχτηκε στη συνέχεια ο Ζαΐμης. Η κατάσταση για την Ελλάδα γινόταν όλο και πιο συγκεχυμένη, εξαιτίας των αντικρουόμενων συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων και των πιέσεων που ασκούσαν οι «ομολογιούχοι». Τελικά, η Ελλάδα βγήκε από τον τυχοδιωκτικό αυτό πόλεμο νικημένη και ταπεινωμένη, καθώς της επιβλήθηκε πολεμική αποζημίωση και Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος.